Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Redactioneel

Verbinden en verbanden

Het mooie en fijne van het leren van rekenen en wiskunde is dat het nooit om losstaande kennis, vaardigheden en inzichten gaat. Er zijn altijd verbanden te leggen met wat je al weet. Rekenen-wiskunde bestaat uit een groot netwerk van verbindingen. En juist dat netwerk kan je helpen om de ‘taal’ van rekenen en wiskun...

Weten

Kriskras door de wiskunde

Zorgen voor verbinding

Inzicht en wendbaarheid zijn cruciale aspecten van het leren van rekenen-wiskunde. Hiervoor is het nodig dat leerlingen een uitgebreid cognitief netwerk ontwikkelen. Annette Markusse legt in dit artikel uit waarom.

Weten

Levensecht rekenen

Volgens het boekje

“Die wereld van het rekenen, een vreemde wereld, de wereld van het andere, de wereld van de grote mensen, de wereld waar je je zelf niet thuis voelt, die je ook buiten je spel laat; de wereld waarin je eenvoudig maar moet aannemen, dat het zo is als de juffrouw het zegt.” Zo omschreef pedagoog J. Waterink in 1960 he...

Doen

Gegevens verzamelen met de klas

GRD-lesidee

Tegenwoordig staan de media vol met grafieken en diagrammen waarin allerlei gegevens (ook wel data genoemd) visueel zijn weergegeven. 

 

Zo! wil ik leren rekenen

De breukenstroken van de bakker

Een bakker wil meetstroken maken voor het snijden van een banketstaaf in eerlijke, gelijke stukken. Dat roept de vraag op naar de relaties tussen breuken.

Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.

Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.

 

Columns

Regie op het eigen leerproces

Rekencoördinator aan het woord

Leraar: Wat zou je qua rekenen nou echt met mij willen delen? Waar ben jij heel erg trots op?

Leerling: Ik ben heel erg trots op dat ik heb geleerd om de korting die ik krijg uit te rekenen.

Leraar: Oké, vertel eens wat je aanpak is geweest. Wat heb je precies gedaan en hoe heb jij je doel bereikt?

Weten

Building Thinking Classrooms – Denkklassen creëren

Naar zo veel mogelijk kinderen die zo veel mogelijk denken in de rekenles

Hoe zet je kinderen maximaal in de denkstand? Maarten Müller laat je in dit artikel kennismaken met Denkklassen creëren (2023), de Nederlandse vertaling van Building thinking Classrooms door Peter Liljedahl. 

 

Columns

Over verbanden en verbinden

Bewijs uit het gerijmde

Hoe meer verband bij het verbinden
Des te ingewikkelder de gewonde raakt
Als je ten slotte het verbinden staakt
Is het slachtoffer haast niet meer terug te vinden

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne maart 2024

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.

In deze editie draait het allemaal om taart. Smullen maar! 

Praktijkonderzoek

Rekenen in de internationale schakelklas

Connectie tussen taal en rekenen

‘Mevrouw, weet je… ik kan ‘s nachts niet slapen. Dan mis ik mijn vader en moeder zo…’

Welkom in de wereld van de Internationale Schakelklas (ISK), waar Winny Verboom als docent werkt met een groep jongeren. Meestal alleenstaand, minderjarig en vluchteling. Vorig jaar heeft Winny de post-hbo-opleiding tot rekencoör...

Doen

Prioriteitenspel rekenen en wiskunde

Een update en een variant gericht op (potentieel) sterke rekenaars

Versterken van het reken- en wiskundeonderwijs op school is teamwork. Om te komen tot gezamenlijk gedragen beleid, met gedeelde prioriteiten, is het nodig om met het hele team uitgebreid in gesprek te gaan over het eigen reken- en wiskundeonderwijs. Het prioriteitenspel (Van Zanten, 2016) biedt daarvoor een werkvorm...

Columns

Handig

Groetjes van groep 1 en 2

Vic uit groep 1-2 komt naar me toe. Hij krijgt zijn handschoenen blijkbaar niet goed aan. Hij steekt een hand omhoog en wijst naar de lege vinger. ‘Juf, deze vinger is leeg! Kun jij dat regelen?’ 

 

Doen

De Rekentrein

Een interventie om rekenen en gecijferdheid in de gezinssituatie te versterken.

De Rekentrein heeft als doel om de gecijferdheid van ouders en hun kinderen op een speelse en informele manier te stimuleren. Leerkrachten kunnen zelf aan de slag gaan met de materialen of een training volgen om te leren hoe zij dit effectief in de klas kunnen inzetten of hierover met ouders in gesprek kunnen gaan.

...
Weten

Kaal of context, dat is (niet) de vraag

In dit artikel reageert Willem Vermeulen op een artikel dat verscheen in het januarinummer van Volgens Bartjens (jaargang 43, nummer 3). De auteurs van dat artikel geven op hun beurt ook een reactie

 

Weten

Reactie van Terry Mostert en Marian Hickendorff op ‘Kaal of context, dat is (niet) de vraag’

Zou een context leerlingen kunnen helpen bij het rekenen met breuken? Wij beschreven een onderzoek naar die vraag en kwamen tot het antwoord: ja dat kan zeker! Maar: niet alle contexten helpen, dus het valt of staat met een geschikte context. Willem Vermeulen plaatst een aantal kritische kanttekeningen bij ons onder...

Columns

Verbinden en verbanden

Van de voorzitter

Wat een prachtige woorden voor een thema van deze versie van ons vakblad Volgens Bartjens. Vanuit wiskundig oogpunt, omdat wiskunde nooit op zichzelf staat, maar voortdurend in verbinding is met de wereld om ons heen. Dit geldt evengoed voor de vereniging, want wat is een vereniging zonder verbinding? Hoe belangrijk...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat is het eerste artikel van Erika Schlatter en Marian Hickendorff. Zij beschrijven hoe leerl...

Zo! wil ik leren rekenen

Zo! wil ik leren rekenen

Rijke rekenlessen voor het primair en speciaal onderwijs

Waarom is het handig om groepjes van tien te maken als je een grote hoeveelheid moet tellen? Wat betekent vermenigvuldigen eigenlijk? En waarom meten we oppervlakte met een vierkante maat? 

Het is belangrijk dat we leerlingen in het primair onderwijs actief laten nadenken over dit soort vraagstukken, omdat ze daarm...

Ontwikkeling en onderzoek

Hoe rekenen leerlingen aan het eind van het basisonderwijs rekenopgaven uit?

Een analyse van de schriftelijke uitwerkingen van deelnemers aan Peil.Rekenen-wiskunde 2019

Het hier beschreven onderzoek beschrijft een landelijk representatief beeld van welke strategieën schoolverlaters in het (s)bo gebruiken om meercijferige optel-, aftrek-, vermenigvuldig- en deelopgaven, zoals 7849 : 12 en 14,72 + 3,13 + 5,28, op te lossen. Daartoe zijn de oplossingsstrategieën van deelnemers aan Pei...

Ontwikkeling en onderzoek

Diagnostisch rekenen-wiskunde assessment in groep 5

Diagnostisch assessment werd oorspronkelijk ingezet voor het diagnosticeren van speciale onderwijsbehoeften. Met de komst van Passend Onderwijs worden diagnostische instrumenten ontwikkeld om het formatief handelen van leraren te ondersteunen. In het hier beschreven promotieonderzoek werden de kenmerken van diagnost...

Redactioneel

Focus op vakdidactiek

Redactioneel januari 2024

In deze Volgens Bartjens leggen we de focus op vakdidactiek. 

 

Praktijkonderzoek

Op zoek naar ideeën die potentieel hebben

Interview met Arthur Bakker

Arthur Bakker is sinds 1 januari 2024 hoogleraar Bètadidactiek en Curriculum in het aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich ook op vakdidactiek van rekenen-wiskunde. In dit interview vertelt hij over zijn plannen.

 

Weten

Pizza of geen pizza?

Helpt het geven van een context bij het rekenen met breuken?

Matthijs werkt hard aan zijn rekenopgaven, maar bij de breukenopgaven loopt hij vast. 

 

Columns

Via vakdidactiek

Bewijs uit het gerijmde

Onder wiskundeleraren heb je meer kampen.
Constructivisme, ervaringsleren,
Of alle regels memoriseren
Zodat je je daaraan vast kunt klampen,

 

Doen

Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen

Rekencoördinator aan het woord

Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...

Praktijkonderzoek

Keuzes bij de rekenles

Een samenspel tussen leerkracht, leerling en leerstof

In het onderwijs maakt de leerkracht voortdurend bewuste of onbewuste keuzes. Keuzes in het aanbod: wat doe ik wel, wat niet, wat past bij de groep, wat niet? Aan de hand van gesprekjes met leerlingen en observaties van een les uit het begin van de leerlijn breuken laten we zien welke keuzes de leerkrachten maken en...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne januari 2024

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

 

 

 

Zo! wil ik leren rekenen

Spiegelen en symmetrie

Meetkunde begint bij het redeneren over de ruimte om je heen. Frans van Galen en Petra ten Brinke beschrijven een les rondom spiegelen en symmetrie op een school voor speciaal onderwijs.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Aan het eind van dit artikel staan video-opnamen van de les in de klas van P...

Doen

Gegevens gesnapt

Grote Rekendag: 20 maart 2024

Centraal in vrijwel alle activiteiten van deze 22ste Grote Rekendag met thema 'Gegevens gesnapt' staat het leren 'gebruiken' van gegevens: lezen, interpreteren, verzamelen en samennemen.

 

Columns

De kleinste grootste

Groetjes van groep 1 en 2

De kinderen zitten in de kring op de banken. Ik vraag: ‘Wie denkt dat hij de grootste is van de klas?’ Bijna iedereen steekt zijn vinger in de lucht. Dat is grappig. 

 

Nieuwe rekendidactiek voor breuken

Volgens het boekje

“Dat het niet goed zit met het vak rekenen, is één van die overtuigingen, die op een gegeven moment zó algemeen blijken te zijn, dat een bewijs overbodig wordt geacht.” Herken je dit? 

 

Doen

Een stevige basis door aandacht voor automatiseren

Rekencoördinator aan het woord

Als rekenspecialist voer ik onderzoek uit om te weten te komen waar de leerling op vastloopt en/of wat een leerling nodig heeft om verder te komen in zijn rekenontwikkeling. Ik geef de leerkracht en de intern begeleider gerichte handelingsadviezen. De nieuwe inzichten en vooral de praktische tips aan de leerkracht d...

Doen

Focus op vakinhoud

Lesson Study op de pabo

Op de Marnix Academie is een droom werkelijkheid geworden. Al geruime tijd hadden docenten de wens om Lesson Study in te zetten als effectief leermiddel in de opleiding tot leraar basisonderwijs. De auteurs beschrijven hoe zij Lesson Study hebben ingezet in een minor zorg voor onderwijs op maat. 

 

Doen

Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024

De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.

 

...
Columns

Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek

Van de voorzitter

Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.

 

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2024

In september 2022 liet Ronald Keijzer zich ontvallen dat hij in oktober 2023 vijfentwintig jaar hoofdredacteur zou zijn van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek[1].

 

Het leek hem een mooie aanleiding om rond die tijd twee artikelen te plaatsen die niet terugkijken op deze 25 jaar, maar vanuit een perspect...