Hindoeïsme

Hindoeïsme ontstond zo’n vierduizend jaar geleden in India en de heilige taal van het hindoeïsme is het Sanskriet. Nu wonen hindoes overal ter wereld. 

Van het hindoeïsme wordt wel gezegd dat het de oudste, nog bestaande, godsdienst ter wereld is.
© Van het hindoeïsme wordt wel gezegd dat het de oudste godsdienst ter wereld is. Illustratie: Flos Vingerhoets

Wie is een hindoe?

Een hindoe leeft volgens de regels en tradities van het hindoeïsme en bidt tot hindoegoden. Het lijkt alsof er verschillende goden zijn, maar het zijn verschillende vormen van één god: Brahman. Dit is een oppermachtige ziel of geest zonder vaste vorm of gedaante. Maar Brahman is overal en in alles aanwezig. Hindoes kiezen vaak een lievelingsgod of kiest als het tijd is om te bidden een god uit om offers aan te geven.

Een hindoe sadhoe laat zijn baard en haar groeien.
© Een hindoe sadhoe laat zijn baard en haar groeien. Foto: Wikipedia

Waar wonen hindoes?

De meeste hindoes wonen in India. Maar ook in Pakistan, Sri Lanka, Bangladesh en Birma zijn grote hindoe gemeenschappen. Wereldwijd wordt het aantal hindoes op zo’n 900 miljoen geschat. Het hindoeïsme is zo’n 2.000 jaar geleden door kooplieden vanuit India over Zuidoost-Azië verspreid. De afgelopen eeuw zijn er veel hindoes als arbeiders naar de VS, Canada, Groot-Brittannië en Suriname vertrokken. Vanuit Suriname zijn er ook veel hindoes in Nederland terechtgekomen. 

In deze video laat Shiven zijn hindoetempel in Utrecht zien. 

Wie is heilig?

In het hindoeïsme zijn priesters (pandits) heilig. Zij verrichten rituelen in de tempels. Andere heilige mannen zijn godsdienst-onderwijzers (goeroes) en sadhoes.

Sadhoe
Sadhoe is Sanskriet voor ‘goed persoon’. Sommige sadhoes geven hun huis en bezittingen op om een leven van gebed en meditatie te leiden. Ze leven van giften van andere hindoes. Vaak doen ze bijvoorbeeld ook aan yoga. Sadhoes dragen vaak kettingen van heilige kralen en saffraangele lendendoeken. Saffraangeel is een heilige kleur. Sommige sadhoes leiden een zwervend bestaan. 

Goeroe
Een goeroe is een spiritueel leraar. Hij helpt mensen om heilige geschriften te lezen en te begrijpen en hij leert hen over het geloof. Hij werkt op een school die ze ashram noemen.

Heilige koe
Hindoes eten geen rundvlees omdat de koe een heilig dier is. Daarom zijn er zelfs speciale tempels voor dit dier waar gelovigen offers brengen aan beelden van koeien. Een van de redenen dat koeien heilig zijn, is omdat hindoes geloven dat de oermoeder wel eens de vorm van een koe aanneemt. Koeien zijn ook belangrijk vanwege hun melk en mest. Koeienpoep wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als brandstof om huizen mee te verwarmen. Sommige hindoes drinken zelfs hun urine omdat ze geloven dat het werkt als een medicijn.

Joshan (13) uit Kathmandu in Nepal vertelt dat koeien in het hindoeïsme heilig zijn.
© Joshan (13) uit Nepal is hindoe. Voor hem zijn koeien heilig. Foto:Saikat Mojumder

De Ganges
Voor hindoes zijn ook sommige rivieren heilig, zoals de Ganges die door India en Bangladesh stroomt. Hindoes vereren de riviergodin Ganga. Om de twaalf jaar vieren ze voor haar een festival van 55 dagen. Maar ook op gewone dagen gaan hindoes naar steden aan de Ganges om hun ziel te reinigen in het water van de rivier. Als hindoes sterven, worden zij gecremeerd. Hun as wordt daarna, als het kan, in de Ganges uitgestrooid. Niet alleen de Ganges is een heilige rivier. Er zijn er meer, zoals de Bagmati die langs de Nepalese hoofdstad Kathmandu stroomt. Hier staat de beroemde tempel van Pashupati, een heilige plek voor hindoes. Ook hier wordt de as van gecremeerde hindoes uitgestrooid.

Wie is de hindoe god?

Het hindoeïsme kent één god met veel verschillende gedaantes die ook goden en godinnen worden genoemd. Elke hindoe kan zijn eigen lievelingsgod kiezen of als hij gaat bidden een god uitkiezen om zijn offers aan te geven. Er zijn wel belangrijke en minder belangrijke hindoe goden. Veel goden zijn een mix van goed en kwaad, vriendelijk en wreed, leven en dood.

Brahman
Door al die verschillende goden en godinnen, lijkt het alsof hindoes geloven in meerdere goden. Maar volgens de aanhangers van het hindoeïsme zijn al deze gedaantes ontstaan uit Brahman. Dit is een oppermachtige ziel of geest zonder vaste vorm of gedaante. Maar Brahman is overal en in alles aanwezig. De andere goden en godinnen van het hindoeïsme staan voor de verschillende kenmerken van Brahman. De drie belangrijkste kenmerken vinden we terug in de trimurti of drie-éénheid: de goden Brahma (de schepper), Vishnoe (de beschermer) en Shiva (de verwoester). 

In het hindoeïsme zijn verschillende goden. Deze leerlingen van de Shri Laksmi school in Amsterdam laten er een paar zien.
© Karin Wesselink

Meer over het hindoeisme:

Alles over Hindoeïsme