Hemelvaartsdag

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hemelvaartsdag
Verbeelding van de hemelvaart door Giotto di Bondone
Aanleiding Herdenken van de ten hemel opname van Jezus Christus
Type Christelijk/algemeen
Datum 39 dagen na Pasen
9 mei 2024
29 mei 2025
14 mei 2026
Verwant met Pasen

Op Hemelvaartsdag of 's Heren Hemelvaart[1] (Latijn: Ascensio Domini) wordt binnen het christendom herdacht dat Jezus Christus is opgevaren naar God, zijn Vader in de hemel, negenendertig dagen na zijn opstanding uit de dood. De viering is onderdeel van de paascyclus en daarin telt Hemelvaartsdag als de veertigste paasdag.

De hemelvaart van Jezus[bewerken | brontekst bewerken]

Lees meer over Jezus' hemelvaart in Hemelvaart (personen in de Bijbel)

In de Bijbel wordt de hemelvaart van Jezus Christus maar kort beschreven. In het boek Handelingen van de Apostelen worden in het eerste hoofdstuk de laatste woorden van Jezus op aarde weergegeven. Hij vertelt zijn leerlingen dat de Heilige Geest hen zal helpen met het opbouwen van de kerk. Als laatste zegt Jezus dat deze Heilige Geest de leerlingen zal helpen met het vertellen van het evangelie tot aan de uiteinden van de wereld (Handelingen 1:4-8). In Handelingen 1:9 staat:

Na deze woorden zagen ze dat Jezus werd omhooggeheven. Een wolk nam Jezus mee en die verdween uit hun gezicht.

Daarna krijgen de leerlingen van Jezus de belofte dat Jezus op dezelfde manier zal terugkeren (Handelingen 1:11).

Feestdag[bewerken | brontekst bewerken]

Maerten de Vos. De hemelvaart van Christus, 1585

De oudst bekende viering van Hemelvaartsdag is uit de vierde eeuw, opgetekend door de kerkhistoricus Eusebius. In de loop der tijd kreeg de feestdag steeds meer gewicht, waardoor het een algemene feestdag werd.[2] Hemelvaartsdag valt altijd op een donderdag, negenendertig dagen na Pasen (de veertigste paasdag) en tien dagen vóór Pinksteren. De Paas- en Pinksterdatum worden bepaald aan de hand van de maankalender en vallen daardoor ieder jaar op een andere dag.

Veel christenen zullen een kerkdienst of mis bezoeken. In de volgende Europese landen is Hemelvaartsdag op donderdag een officiële feestdag: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, IJsland, Liechtenstein, Luxemburg, Monaco, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Zweden en Zwitserland. In Portugal wordt deze dag in de volksmond Quinta-Feira da Ascensão (Hemelvaartsdonderdag) genoemd in plaats van de officiële benaming: A Festa da Ascensão (het feest van de Hemelvaart).

In landen (bijvoorbeeld Hongarije, Italië en Polen), waar de Katholieke Kerk minder invloed had op de kalender met de feestdagen, viert men de Hemelvaart op de zondag na de Hemelvaart. Dat is zeven dagen voor Pinksteren. In de Orthodoxe Kerk wordt Hemelvaartsdag een week later gevierd, dus op de zondag daarna. Binnen de verschillende protestante kerken wordt de Hemelvaartsdag vaak op dezelfde dag als de Katholieke Kerk gevierd, maar enkele kerken doen het ook de zondag erna.

De paaskaars blijft gedurende heel de paastijd tot en met het hoogfeest van pinksteren branden bij elke liturgische viering. Hierdoor wordt sterker de eenheid van heel de paastijd benadrukt. De diepste betekenis van het Hemelvaartsfeest is dezelfde als deze van het verrijzenisfeest. Christus' hemelvaart is geen afscheid: het is het feest van zijn blijvende aanwezigheid onder ons als de verheerlijkte Heer.

Arbeidersfeestdag[bewerken | brontekst bewerken]

Hemelvaartsdag is tevens het feest van de Christelijke Arbeidersbeweging.[bron?] Men herdenkt dan dat in 1891 de pauselijke encycliek van paus Leo XIII over sociale rechtvaardigheid, Rerum Novarum, werd afgekondigd.[3] Op deze dag werden abdijentochten gelopen.

Viering van de Hemelvaartsdag in de Syrische Orthodoxe Kerk

Data[bewerken | brontekst bewerken]

Hemelvaartsdag valt op de 40e dag van Pasen (dus 39 dagen na eerste paasdag) en 10 dagen voor Pinksteren. De vroegst mogelijke datum is 30 april, de laatst mogelijke is 3 juni.

jaar Vastenavond
(dinsdag)
Eerste paasdag
(zondag)
Hemelvaartsdag
(donderdag)
Eerste pinksterdag
(zondag)
Vroegst 3 februari 22 maart 30 april 10 mei
Laatst 9 maart 25 april 3 juni 13 juni
2014 4 maart 20 april 29 mei 8 juni
2015 17 februari 5 april 14 mei 24 mei
2016 9 februari 27 maart 5 mei 15 mei
2017 28 februari 16 april 25 mei 4 juni
2018 13 februari 1 april 10 mei 20 mei
2019 5 maart 21 april 30 mei 9 juni
2020 25 februari 12 april 21 mei 31 mei
2021 16 februari 4 april 13 mei 23 mei
2022 1 maart 17 april 26 mei 5 juni
2023 21 februari 9 april 18 mei 28 mei
2024 13 februari 31 maart 9 mei 19 mei
2025 4 maart 20 april 29 mei 8 juni
2026 17 februari 5 april 14 mei 24 mei
2027 9 februari 28 maart 6 mei 16 mei
2028 29 februari 16 april 25 mei 4 juni
2029 13 februari 1 april 10 mei 20 mei
2030 5 maart 21 april 30 mei 9 juni
2031 25 februari 13 april 22 mei 1 juni
2032 10 februari 28 maart 6 mei 16 mei
2033 1 maart 17 april 26 mei 5 juni
2034 21 februari 9 april 18 mei 28 mei
2035 6 februari 25 maart 3 mei 13 mei
2036 26 februari 13 april 22 mei 1 juni
2037 17 februari 5 april 14 mei 24 mei
2038 9 maart 25 april 3 juni 13 juni
2039 22 februari 10 april 19 mei 29 mei
2040 14 februari 1 april 10 mei 20 mei
2041 5 maart 21 april 30 mei 9 juni
2042 18 februari 6 april 15 mei 25 mei
2043 10 februari 29 maart 7 mei 17 mei
2044 1 maart 17 april 26 mei 5 juni

Lokale gebruiken[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Eind 20ste eeuw kreeg deze dag steeds meer een commercieel karakter. Ambtenaren en veel andere werknemers hebben een verplichte vrije dag.

België[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Hemelvaart, drievuldigheid Taal en Tongval. Jaargang 9 (1957). Gearchiveerd op 26 april 2022.
  2. https://web.archive.org/web/20210212235012/https://www.detelefoongids.nl/ontdek/wat-is-hemelvaart/ 19-3-2019
  3. Ludo Vervloet, Hemelvaartsdag en Rerum Novarum, https://www.nieuwsblad.be/cnt/bllve_20140528_003, d.d. 29-5-2019. Gearchiveerd op 10 februari 2021.
  4. Dauwtrappen op Hemelvaartsdag - Historiek.net. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
  5. Hemelvaartsdag: sinds vijfde eeuw feestdag: refdag.nl. Gearchiveerd op 24 september 2015.